به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، انسان ها عنصر اصلی در جنگ زمینی هستند که با تجهیزاتی از یک کارد و سرنیزه گرفته تا سلاح های صوتی و لیزری با هم درگیر می شوند. هر چند سابقه سال های دفاع مقدس در کشورمان اثبات کرده که ایمان و اراده نیروهای زمینی بسیار مهمتر از کیفیت و کمیت تجهیزات آنها است اما واقعیت این است که هر چه سربازان مجهزتر باشند، روند و نتیجه بهتری در میدان نبرد رقم خواهد خورد.

از این رو در این گزارش به معرفی اجمالی و مرور جدیدترین تجهیزات بومی که در اختیار نیروهای زمینی کشورمان قرار دارد، می پردازیم تا وضعیت تسلیحات و تجهیزات آنها در عرصه نبردهای مدرن روشن تر شود.

تجهیزات رزمندگان زمینی در گذشته شامل سلاح انفرادی، نارنجک دستی و سرنیزه، ماسک شیمیایی، قمقمه آب، کلاهخود و لباس و پوتین معمولی، سلاح های نیمه سنگین شامل تیربار و آر-پی-جی و بعضاً تک تیرانداز و به ندرت دوش پرتاب های سطح به هوا و ضد زره بوده است.
 

رزمندگان اسلام در دفاع مقدس

در سال های دفاع مقدس بیسیم و دوربین برای همه سربازان موجود نبود، تعداد سلاح های نیمه سنگین به نسبت نفرات هر واحد رزمی، درصد مناسبی را شکل نمی داد و تسلیحات ضدزره هدایت شونده قابل حمل توسط نفر نیز به هیچ وجه کافی نبوده و از نظر وسائل حمل و نقلِ تعداد نفرات کم، نیز تنها موتورسیکلت آن هم نه به تعداد فراوان در جبهه ها موجود بود.

با پایان جنگ تحمیلی، تجربه گرانبهای آن سال ها و عمق بینش فرماندهان به نیازهای تسلیحاتی برای بهبود توانمندی رزمی، آغازگر تلاش های فراوانی در زمینه های مختلف تسلیحات و تجهیزات بود تا شمشیر رزمندگان تیزتر شود.

حاصل این تلاش ها تولید انواع ادوات مخابراتی، سلاح، پوشش های حفاظتی، تجهیزات اپتیکی و حرارتی و حتی وسائل نقلیه کوچک جدید است.

در زمینه مخابراتی کلاه های دارای میکروفون، بیسیم های دیجیتال انفرادی با رمز کننده و قابلیت جنگ الکترونیک، بیسیم زیرآبی برای غواصان از جمله تجهیزات در اختیار رزمندگان است. همچنین دیده بان های مسلح پدافند نیز به تجهیزات پیشرفته ای برای ردیابی هواگردهای دشمن و ارسال بیدرنگ اطلاعات به مراکز فرماندهی منطقه ای تجهیز شده اند که در نوع خود بی نظیر است. انواع گیرنده های مکانیابی جهانی نیز برای کمک به موقعیت یابی در اختیار رزمندگان نیروهای زمینی قرار دارد.

هر چند از بین سلاح های انفرادی جدید ساخته شده در کشور تنها نمونه اس-5.56 که شباهت بسیاری به ام-16 آمریکایی دارد عملیاتی شده اما وضعیت تسلیحات نیمه سنگین به مراتب بهتر است.

سلاح اس-5.56، تک تیرانداز 12.7 میلیمتر در تصویر راست؛ نفر مجهز به دوربین دید در شب در تصویر چپ

تیربارهای با کالیبر 7.62 امروز به تعداد زیاد در اختیار یگان ها قرار دارد. این تیربارها به دوربین های دید در شب و حرارتی نیز مجهز شده اند تا در تاریکی مطلق یا در مه و گرد و غبار نیز کارامد باشند. این سلاح ها با نرخ آتش 650 تا 800 تیر بر دقیقه و برد مؤثر 1500 و برد نهایی تا 4000 متر به خوبی آتش پشتیبانی لازم را ایجاد می کنند.

نارنجک اندازهای خودکار 30 و 40 میلیمتری به ترتیب با برد نهایی 1730 و 2200 متر و نرخ آتش 420 و 300 گلوله بر دقیقه و نمونه نیمه خودکار رولور 40 میلیمتری قابل حمل توسط نفر با برد 365 متر و نرخ آتش 18 گلوله در دقیقه آتش پشتیبانی بی نظیری از نوع انفجاری را برای نیروها فراهم می کنند. دو نوع سنگین تر این نارنجک اندازها بر روی ادوات حمل و نقل هم نصب شده اند.

رولور نارنجک انداز در تصویر راست و نمونه خودکار 40 میلیمتری در تصویر چپ

خمپاره انداز 60 میلیمتری کوماندویی با جرم 6.25 کیلوگرم و برد 800 تا 1050 متر و نرخ آتش 20 شلیک در دقیقه و نوع مستقر شونده 17.5 کیلوگرمی با برد 2550 متر و نرخ آتش 30 گلوله بر دقیقه به عنوان سلاحی با حجم کم و قابل نقل و انتقال، بارانی از گلوله های مرگبار را بر سر دشمن می ریزند.

چند نمونه اسلحه تک تیرانداز جدید با برد بالا در کنار تولید انبوه تک تیرانداز معروف اس-وی-دی امروزه به فهرست تسلیحات سربازان ایرانی اضافه شده است. این تک تیراندازها دارای مشخصات عملکردی بالایی هستند از جمله اس-وی-دی با برد مؤثر 1300 متر و کالیبر 7.62 میلیمتر، نمونه 12.7 میلیمتری با برد تخمینی بیش از 1000 تا 1500 متر و نمونه 20 میلمتری تکتاب دارای برد 2هزار تا 3هزار متر هستند. بعلاوه برای سلاح های قبلی مانند ژ-3 نیز دوربین های هدفگیری دقیق تولید می شود که با نصب روی این سلاح، دقت و برد مؤثر آن را بیش از پیش افزایش می دهد. همه تک تیراندازهای نام برده شده نیز به دوربین های دید در شب و حرارتی قابل تجهیز هستند.

موتورهای چهارچرخ، راکت انداز RPG-29، تک تیرانداز، کلاه کامپوزیتی و تورهای استار در این تصویر مشهود هستند

چند نسل از دوش پرتاب های سطح به هوا مانند میثاق که با سرعت 600 متر بر ثانیه می تواند اهداف هوایی را تا برد 5هزار متر و سقف پرواز 4هزار متر مورد اصابت قرار دهد و دو نسل از موشک سطح به سطح ضد زره مانند صاعقه نیز ساخته شده و در اختیار نیروهای زمینی کشورمان قرار دارد که برد آن هزار متر بوده و قابلیت نفوذ در زره های واکنش دهنده تا 650 میلیمتر را دارد.

راکت انداز کارامد آر-پی-جی-29 نیز امروز در کشور تولید شده و در اختیار رزمندگان زمینی قرار دارد. نوعی سلاح «زاویه زن» هم برای عملیات های خاص تولید شده که به کاربر امکان شلیک به زوایای غیر مستقیم را می دهد.

شلیک موشک سطح به هوای میثاق توسط دیده بان مسلح

در زمینه محافظت از سربازان، کلاه کامپوزیتی ضد گلوله که انواع مختلف آن قابلیت مقاومت در برابر پرتابه هایی با سرعت تا 680 متر بر ثانیه را دارند، انواع پوشش های محافظ ضد گلوله و ضد انفجار برای بدن، پوشش های استتار چند طیفی با قابلیت کاهش اثرات فروسرخ بدن و همچنین ماسک و لباس های جدید برای مقابله با تهاجمات ش.م.ر. به تولید انبوه رسیده است.

چند نمونه تجهیزات هشدار دهنده حملات میکروبی و شیمیایی و داروهای لازم برای مقابله فوری با اثرات این سلاح ها نیز در ایران ساخته شده است. گفتنی است خود لباس سربازان نیز هم از نظر فضا و جای کافی برای تجهیزات اضافی و هم از نظر رنگ و الگوهای استتار دیجیتالی به کار رفته کاملاً جدید هستند.

ساخت انواع چترهای سقوط آزاد و پاراگلایدر مورد استفاده سربازان و همچنین کوله پشتی های جدید مجهز به شارژ کننده تجهیزات برقی و همچنین نوعی با قابلیت ارسال اطلاعات صوتی و تصویری که تولید داخل هستند در اختیار نیروهای زمینی کشورمان قرار داده شده است.

کوله پشتی شارژ کننده تجهیزات(سمت راست) و دارای فرستنده اطلاعات صوتی و تصویری(چپ)

امروزه سربازان زمینی کشورمان به جز دوربین های دوچشمی معمولی از انواع دوربین های حرارتی و دید در شب انفرادی در انواع دستی یا نصب شونده روی کلاه بعلاوه انواع موجود روی تسلیحات برخوردارند. این تجهیزات منجر به افزایش آگاهی سربازان از محیط اطراف در شب، آب و هوای مه آلود و یا گرد و غبار شده و در نتیجه سطح آمادگی رزمی نیروها را در شرایط مختلف به میزان زیادی بهبود داده است. همچنین مسافت یاب های لیزری ساخت داخل نیز برای کمک به هدفگیری و شناسایی دقیقتر مواضع و ادوات دشمن در اختیار نیروها قرار دارد.

موتورسیکلت های چهارچرخه که پیشتر به آن پرداخته بودیم امروزه به تعداد زیاد در اختیار واحدهای مختلف ارتش و سپاه در سراسر کشور قرار دارد. این وسیله دارای مزیت های حرکتی زیادی بوده و قابلیت نصب انواع تسلیحات و تجهیزات پشتیبانی را دارد. همچنین چند نوع خودروی پرتحرک زمینی شامل رمل نورد سمندر، یک نوع خودروی تاکتیکی کوچک مجهز به تیربار چندلوله چرخان ملقب به اشداء و یک خودروی سبک 4*4 فوق سبک به نام رنجر نیز در جهاد خودکفایی نزاجا ساخته شده است. تیربار 6 لوله چرخان نصب شده روی این خودرو دارای کالیبر 7.62 میلیمتر، برد مؤثر بیش از 1000 متر و نواخت تیر استثنایی بیش از 4000 تیر بر دقیقه است.

از راست به چپ خودروهای تاکتیکی سمندر، رنجر و اشداء

این خودروها که ظرفیت 2 تا 3 نفر را دارند برای کاربردهای خاصی ساخته شده اند. سمندر که قابلیت نصب تیربارهای 7.62 تک لول و چرخان و تیربار 12.7 میلیمتری دشکا را دارد با اتکا به سامانه تعلیق خاص، تایرهای پهن و فاصله زیاد محورها و چرخ ها برای حرکت های سریع و مانور بدون از دست دادن تعادل در محیط صحرا و رمل بسیار مناسب است.

خودروی رنجر نیز با توجه به ابعاد کوچک و وزن کم برای انتقال توسط بالگردها و هواپیماهای ترابری کوچک و متوسط مناسب بوده تا با اتکا به تحرک بالای خود و آتش ناشی از شلیک بیش از 4هزار گلوله بر دقیقه پشتیبانی کاملاً‌ موثری را از نیروهای پیاده به عمل آورد.

جایروپلین دو نفره و نمونه هایی از کایت موتوردار و پاراموتور(پاراگلایدر موتوردار) نیز برای گشت زنی و انتقال هوایی یک یا دو نفر نیرو ساخته شده است که در بین آنها جایروپلین به دلیل قابلیت بلند شدن از مسافت های کوتاه، برد و سقف پرواز مناسب، بیشتر می تواند مفید باشد.

جایروپلین دو نفره در اختیار ناجا

البته لازم به ذکر است برای نیروهای ویژه دریایی نیز زیردریایی های یک و دو نفره، هواناو کوچک، قایق های دو نفره و موتورهای زیرآبی برای غواصان ساخته شده تا در عملیات های آبی-خاکی برای انتقال امن و آسان تر نیروها به کار روند.

برخی از تجهیزات انتقال دریایی از بالا به پائین، موتور دریایی، هواناو و زیرسطحی

پهپادهای کوچک و ربات های زمینی که نمونه های مختلف آنها در کشور ساخته شده از جمله وسائلی است که می تواند به فهرست تجهیزات نیروهای پیاده کشور افزوده شود. این پهپادها که شامل نمونه های دست پرتاب بال ثابت، بالگردهای کوچک و متوسط هستند در درجه اول برای شناسایی موقعیت دشمن که اصل مهمی در طراحی عملیات نظامی در تهاجم و دفاع است مفید خواهند بود. ربات های زمینی نیز برای شناسایی موانع کارگذاشته شده توسط دشمن یا هشدار خطرات شیمیایی و بیولوژیک علاوه بر کار شناسایی و جاسوسی طولانی مدت از فواصل بسیار نزدیک دشمن قابل بکارگیری هستند.

تجهیزات جدیدی نیز در کشورهای پیشرفته دنیا برای کمک به سربازان ساخته شده است که با توجه به توانمندی بالای متخصصان و صنایع داخلی ایران طراحی و تولید آنها دور از دسترس نخواهد بود. از آن جمله می توان به نمایشگرهای پیشرفته برای هر سرباز که موقعیت نیروهای خودی و دشمن را به همراه نقشه نمایش می دهد، دوربین های کوچک مستقر روی سلاح و کلاه با قابلیت به اشتراک گذاری اطلاعات با سایر سربازان و فرمانده، نمایشگر نصب شده روی کلاه، ربات های پوشیدنی که برای ایجاد قابلیت حمل بارهای سنگین و کمک به حرکت در محیط های مختلف طراحی شده اند، پوتین هایی با قابلیت ذخیره انرژی و راحتی حرکت اشاره کرد.

در کشورمان ایران نیز ضمن در نظر داشتن توانمندی های اعجاب آور متخصصان و صنعتگران در تولید تجهیزات مورد نیاز با یکپارچه سازی برنامه های مختلف به روز رسانی تجهیزات سربازان و سرمایه گذاری بیشتر که برای انبوه نیروهای پیاده کشورمان قطعاً توجیه اقتصادی نیز خواهد داشت می توان روند تبدیل همه واحدهای نیروهای زمینی کشور را به سربازان حرفه ای تسهیل و تسریع کرد.